W tym roku 19 listopada obchodzimy Światowy Dzień Przewlekłej Obturacyjnej Choroby Płuc. To międzynarodowe święto zostało ustanowione w 2002 roku przez Światową Organizację Zdrowia (WHO) oraz Amerykański Narodowy Instytut Serca, Płuc i Krwi (ang. The National Heart, Lung, and Blood Institute, NHLBI). Corocznie w 2. lub 3. środę listopada, obchody tego święta organizowane są przez Światową Inicjatywę Zwalczania POChP (ang. Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease -GOLD) we współpracy ze środowiskami medycznymi oraz organizacjami zrzeszającymi chorych w celu podnoszenia wiedzy zarówno wśród personelu medycznego jak i społeczeństwa na temat metod leczenia, profilaktyki schorzenia, a także poprawy jakości życia chorych.
Przewlekła obturacyjna choroba płuc stanowi poważny problem zdrowia publicznego. Jest jedną z najczęściej występujących chorób na świecie. Według szacunków WHO, na POChP choruje ponad 200 mln osób na całym świecie. Większość badań wskazuje na stały i postępujący wzrost zachorowalności, chorobowości jak i śmiertelności z powodu POChP. Obecnie zajmuje 4 miejsce wśród przyczyn zgonów, a jej znaczenie będzie rosnąć w miarę starzenia się populacji i ciągłego narażenia na czynniki ryzyka zachorowania. Szacuje się, że około 2 miliony Polaków (czyli co 10 osoba po ukończeniu ok. 30r. życia) choruje na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Choroba częściej pojawia się u mężczyzn niż u kobiet.
Obecny stan wiedzy pozwala podzielić czynniki ryzyka POChP na osobnicze i środowiskowe. Podział ten odzwierciedla współczesne rozumienie patogenezy POChP jako interakcji między tymi dwoma podstawowymi grupami ryzyka. Wśród nich jako najczęściej występującymi wymienia się:
- palenie papierosów (90% przypadków),
- bierne narażenie na dym tytoniowy,
- predyspozycję rodzinną i osobniczą,
- rozwój płuc związany z dojrzewaniem płodu w łonie matki, z masą urodzeniową oraz ekspozycją na szkodliwe czynniki w okresie dzieciństwa,
- często występujące infekcje układu oddechowego w dzieciństwie,
- nawracające zakażenia w każdym wieku,
- nadreaktywność dróg oddechowych (spadek parametrów czynnościowych płuc występuje szybciej u palaczy tytoniu z nadreaktywnością oskrzeli niż bez reaktywności),
- narażenie dróg oddechowych na działanie pyłów i gazów (zanieczyszczenie środowiska atmosferycznego oraz wewnątrz pomieszczeń poprzez spalanie biomasy mieszanej i różnych form paliw stałych (drewno i węgiel) w celu sporządzania posiłków, ogrzewania w słabo wentylowanych pomieszczeniach), zanieczyszczenie powietrza w miejscu pracy (para, substancje drażniące, dymy),zwłaszcza w górnictwie, hutnictwie, transporcie, przemyśle drzewnym, papierniczym, włókienniczym, itd.
- niedożywienie,
- niski status społeczno-
Osoby z problemami układu oddechowego, w tym chorzy na POCHP należą do grupy zwiększonego ryzyka ciężkiego przebiegu choroby COVID-19, wywołanej przez koronawirusa SARS-CoV2. Ze względu na podeszły wiek (zwykle powyżej 65 r.ż.), obniżoną odporność oraz przewlekłą postać choroby płuc, należy dołożyć wszelkich starań, aby uniknąć zakażenia. Najskuteczniejszym sposobem pozostania w dobrej kondycji jest:
- pozostawanie w domu.
- zasłanianie ust i nosa maseczką ochronną podczas opuszczania mieszkania. Należy pamiętać że nie można nosić tej samej maski przez wiele godzin oraz że należy przestrzegać techniki bezpiecznego jej zdejmowania. Maseczki wielorazowego użytku należy prać po każdym powrocie do domu.
- częste mycie rąk wodą i mydłem oraz dezynfekcja preparatem na bazie alkoholu (zawsze bezpośrednio po powrocie do domu), w sklepach należy nakładać rękawiczki jednorazowe i co ważne – nie dotykać rękami twarzy.
- Osoby, które stosują domową tlenoterapię powinny zachować szczególną ostrożność i dbać o bezpieczeństwo/czystość przewodów tlenowych.
- Zachowanie odległości przynajmniej 2 metrów przy ewentualnych kontaktach z innymi.
- stałe obserwowanie swojego stanu zdrowia. W przypadku wystąpienia nowych, niepokojących objawów – w tym gorączki lub stanu podgorączkowego, nasilenia kaszlu, zwiększenia duszności czy ograniczenia tolerancji wysiłku – należy natychmiast skontaktować się telefonicznie z lekarzem.
- nadal regularne stosowanie zaordynowanych przez lekarza leków, bowiem nie mają one negatywnego wpływu na odporność i nie zwiększają podatności na zakażenie.
- dbanie o stan psychiczny- odpoczynek i relaks, bowiem stres związany z zagrożeniem negatywnie wpływa na organizm i układ odpornościowy,
- częste wietrzenie mieszkania,
- dbanie o dobry sen – co najmniej 7 godzin na dobę,
- zdrowe odżywianie, dieta bogata w produkty pobudzające układ odpornościowy, np. czosnek, pikantne rośliny, kaszę jaglaną, owoce oraz przyjmowanie większej ilości płynów (jeśli nie ma przeciwwskazań),
- podtrzymywanie aktywności fizycznej w warunkach własnego mieszkania, bowiem ćwiczenia oddechowe i rozciągające ułatwiają zachowanie sprawności mięśni oddechowych i poprawiają wentylację. Osoby, które korzystają z tlenoterapii domowej muszą stosować tlen w czasie ćwiczeń.
Nie wiesz, czy jesteś w grupie ryzyka zachorowania na POChP? Wypełnij prosty test i sprawdź, czy jesteś w grupie osób zagrożonych zachorowaniem na POChP.
- Czy dokucza Ci przewlekłe uczucie duszności, szczególnie silne podczas wysiłku fizycznego?
- Czy duszności towarzyszy przewlekły kaszel, szczególnie z odpluwaniem wydzieliny?
- Czy palisz papierosy lub inne wyroby tytoniowe?
- Czy w domu lub pracy jesteś narażony(a) na działanie pyłów, dymów lub innych czynników drażniących drogi oddechowe?
Jeśli masz skończone 40 lat i odpowiedziałeś(aś) TAK na przynajmniej jedno z pytań, możesz być zagrożony POChP.
Wynik testu nie jest diagnozą, w celu jej weryfikacji zgłoś się do lekarza.
Pamiętaj, że POChP można leczyć!